ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Φωτογραμμετρία ΙΙΙ: Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

1. ΓΕΝΙΚΑ

ΣΧΟΛΗ	Σχολή Μηχανικών
ΤΜΗΜΑ	Τμήμα Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ	Προπτυχιακό
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ	608	ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ		6ο
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ	Φωτογραμμετρία ΙΙΙ: Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων.			ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ		ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Διαλέξεις			2		4
Εργαστηριακές Ασκήσεις			2
Προσθέστε σειρές αν χρειαστεί. Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Γενικής Υποδομής (ΓΥ),Ειδικής Υποδομής (ΕΥ), Γενικών Γνώσεων (ΓΓΔ) και Επιστημονικής Περιοχής (ΔΔΤΝ, ΕΔ, ΕΥΣ, ΗΛ, ΠΑ) .	Επιστημονικής Περιοχής
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:	(101) Μαθηματικά, (103) Στατιστική και Θεωρία σφαλμάτων, (201) Γεωδαισία ΙΙ: Αποτυπώσεις – χαράξεις, (403) Γεωδαισία ΙΙΙ: Γεωμετρική και Δίκτυα, (501) Γεωδαισία ΙV: Δορυφορική (GPS), (206) Τεχνικό-Τοπογραφικό σχέδιο ΙΙ, (301) Φωτογραμμετρία Ι, (402) Φωτογραμμετρία ΙI
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:	Ελληνικά
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS	Όχι
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)	https://elearning.cm.ihu.gr/course/view.php?id=284

2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.
Επίπεδο ταξινόμησης μαθησιακών αποτελεσμάτων 6 Περιγραφικός δείκτης επιπέδου 6. Το μάθημα Φωτογραμμετρία ΙΙΙ : Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων, εντάσσεται στα μαθήματα Επιστημονικής Περιοχής (Μάθημα Ειδικότητας). Σκοπός της ύλης του μαθήματος είναι η απόκτηση ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ο/η απόφοιτος/η, για αυτοδύναμη και ομαδική εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, για τη χρήση και λήψη στοιχείων αποτύπωσης μνημείων και συνόλων, με την εφαρμογή σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η απόφοιτος/η θα είναι σε θέση να: • αναλύει και κατηγοριοποιεί τις διάφορες τεχνολογίες τεκμηρίωσης, που βρίσκουν εφαρμογές στον πολιτισμό. • κρίνει, επιλέγει και συνδυάζει τις κατάλληλες τεχνολογίες για την αποτελεσματικότερη τεκμηρίωση και ανάδειξη αντικειμένων και χώρων πολιτισμικού ενδιαφέροντος, καθώς και φορέων που σχετίζονται με τον πολιτισμό. • αξιολογεί και συγκρίνει εφαρμογές (διαδικτυακές, πολυμεσικές, διαδραστικές κλπ), που σχετίζονται με τον πολιτισμό (για μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κτλ). • προσαρμόζεται στις τεχνολογικές εξελίξεις που σχετίζονται με τον χώρο του πολιτισμού
Γενικές Ικανότητες Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών - Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις - Λήψη αποφάσεων - Αυτόνομη εργασία - Ομαδική εργασία - Εργασία σε διεθνές περιβάλλον - Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον - Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών		Σχεδιασμός και διαχείριση έργων - Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα - Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον - Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου - Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής - Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών. • Λήψη αποφάσεων μεθόδων που θα εφαρμοστούν και αποτίμηση αποτελεσμάτων • Αυτόνομη εργασία και ομαδική εργασία, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της μελέτης • Ευαισθητοποίηση σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς. • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον.

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Σκοπός: η απόκτηση ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ο πτυχιούχος, για αυτοδύναμη, αλλά και ομαδική εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα χρήσης και λήψης στοιχείων αποτύπωσης μνημείων και συνόλων, με την εφαρμογή σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών.
Σύντομη περιγραφή μαθήματος: Βασικές εισαγωγικές έννοιες και ορισμοί. Πολιτισμός και παραδοσιακοί οικισμοί. Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς. UNESCO. Διεθνές συμβούλιο μνημείων και τοποθεσιών ICOMOS. Ανάγνωση και κατανόηση μνημείου. Στοιχεία ρυθμολογίας της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής. Τεχνικές και εργαλεία για τη καταγραφή και τεκμηρίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Φωτογραμμετρικές μέθοδοι. Η γεωμετρική αποτύπωση και η τεκμηρίωση του μνημείου. Συλλογή τρισδιάστατης πληροφορίας. Συνδυασμός μεθόδων και τεχνικών της Φωτογραμμετρίας, Τοπογραφίας και Τοπομετρίας. Κώδικας εννοιών και σημείων για σύνταξη προδιαγραφών αποτύπωσης μνημείων. Προδιαγραφές ψηφιακής τεκμηρίωσης μνημείων. Σχεδιασμός λήψεων για φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις θολωτών επιφανειών. Προϊόντα γεωμετρικής τεκμηρίωσης. Συστήματα Πληροφοριών μνημείων. Τεκμηρίωση ιστορικών κτιρίων με τη βοήθεια GIS. Μεθοδολογία και εξοπλισμός αποτυπώσεων μνημείων και συνόλων με παράθεση παραδειγμάτων. GIS σε αρχαιολογικές εφαρμογές, παραδοσιακά γεφύρια, σπήλαια, αρχαία θέατρα, ιστορικά κέντρα. Ενάλια Πολιτιστική κληρονομιά. Αναφορά σε υποβρύχιες αποτυπώσεις.
Περιεχόμενο διαλέξεων θεωρίας:
• Βασικές εισαγωγικές έννοιες και ορισμοί. Πολιτισμός και παραδοσιακοί οικισμοί. Προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς. UNESCO, ICOMOS.
• Ανάγνωση και κατανόηση μνημείου. Το μνημείο και η Πολιτιστική Κληρονομιά.
• Στοιχεία ρυθμολογίας της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής.
• Μέθοδοι αποτύπωσης.
• Η γεωμετρική αποτύπωση και η τεκμηρίωση του μνημείου.
• Συνδυασμός μεθόδων και τεχνικών της Φωτογραμμετρίας, Τοπογραφίας και Τοπομετρίας.
• Κώδικας εννοιών και σημείων για σύνταξη προδιαγραφών αποτύπωσης μνημείων.
• Προδιαγραφές ψηφιακής τεκμηρίωσης μνημείων.
• Σχεδιασμός λήψεων για φωτογραμμετρικές αποτυπώσεις θολωτών επιφανειών.
• Τεκμηρίωση ιστορικών κτιρίων με τη βοήθεια GIS.
• Μεθοδολογία και εξοπλισμός αποτυπώσεων μνημείων και συνόλων με παράθεση παραδειγμάτων.
• GIS σε αρχαιολογικές εφαρμογές, παραδοσιακά γεφύρια, σπήλαια, αρχαία θέατρα, ιστορικά κέντρα.
• Ενάλια Πολιτιστική κληρονομιά. Αναφορά σε υποβρύχιες αποτυπώσεις.
Περιεχόμενο εργαστηριακών ασκήσεων
Η πρακτική ενότητα του μαθήματος οργανώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε κατά τη διάρκεια του εξαμήνου οι φοιτητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν ασκήσεις ατομικές και ομαδικές που αφορούν στη μεθοδολογία και τον εξοπλισμό για την αποτύπωση μνημείων και συνόλων. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω εργασίες:
Ι. Ατομική γραπτή εργασία έρευνας (καταγραφή, ανάλυση και σύνθεση των στοιχείων έρευνας) με σκοπό την εξοικείωση με βασικές έννοιες της πολιτιστικής καταγραφής, προστασίας και ανάδειξης μνημείων, τόπων και γενικότερα πολιτιστικών προϊόντων καθώς και των συστημάτων τεκμηρίωσης τους.
ΙΙ. Ομαδική εργασία χρήσης συστημάτων τεκμηρίωσης πολιτιστικών πόρων με στόχο την τεκμηρίωση, προστασία και ανάδειξη τους. Η εργασία δύναται να περιλαμβάνει:
• Ψηφιοποίηση και ψηφιακή επεξεργασία υλικού (editing).
• Παραγωγή πρωτογενούς υλικού (ψηφιακή φωτογράφηση, ψηφιακό video, πανοραμικές φωτογραφήσεις σε εσωτερικούς και σε εξωτερικούς χώρους κ.α.).
• Παραγωγή τρισδιάστατων μοντέλων (3D models) ή νεφών σημείων (3D point clouds) από φωτογραφίες.
• Εφαρμογές τύπου GIS με αποτύπωση πληροφοριών σε χαρτογραφικό υπόβαθρο.
• Οργάνωση πολυμεσικής εφαρμογής με ενσωμάτωση άλλων υποεφαρμογών.
• Δημιουργία ψηφιακών καταλόγων πολιτιστικού υλικού.

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Πρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ.

Πρόσωπο με πρόσωπο
Εργαστήριο σε Η/Υ

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

Διδασκαλία με χρήση ηλεκτρονικών εποπτικών μέσων
Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω e-learning

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας. Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ. Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Δραστηριότητα	Φόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις	26
Α/Π
Εργαστηριακές ασκήσεις	26
Προετοιμασία ασκήσεων	13
Επίλυση ασκήσεων	26
Αυτοτελής μελέτη	28
Σύνολο	119

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες. Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

Γλώσσα αξιολόγησης Ελληνική.
Στη θεωρία : γραπτή εξέταση (80%), με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης και επίλυση προβλημάτων. Σε κάθε ερώτηση αναγράφεται ο βαθμός.

Στο εργαστήριο (20%) : Απαραίτητη η παράδοση των εργασιών, συνοδευόμενες με τεχνικές εκθέσεις, πίνακες, διαγράμματα, ανάλογα με τα παραδοτέα. Κάθε εργασία πρέπει να είναι προβιβάσιμη.

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Συγγράμματα

Καραδέδος Γ., Προστασία Μνημείων και συνόλων τεύχος ΙΙ: Ιστορία και εξέλιξη της προστασίας μνημείων και συνόλων, ΑΠΘ τμήμα Αρχιτεκτόνων – τομέας Β’ Θεσσαλονίκη, 1984.
Λάββας Γ. Π., Προστασία Μνημείων και Συνόλων τεύχος Ι: βασικές έννοιες, ιδεολογία και μεθοδολογία, ΑΠΘ τμήμα Αρχιτεκτόνων – τομέας Β’, Θεσσαλονίκη, 1984.
Λάββας Γ. Π., Ζητήματα πολιτιστικής διαχείρισης, Εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα, 2010.
Μαλλούχου-Tufano Υ., Προστασία και ανάδειξη μνημείων: ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις, Πανεπιστημιακές σημειώσεις, Αθήνα, 2004.
Μπούρας Χ., Αποκατάσταση των μνημείων Ι, Η αντίληψη για τη διατήρηση των μνημείων ανά τους αιώνες, ΕΜΠ Σπουδαστήριο Ιστορίας Αρχιτεκτονικής, Αθήνα 1982.
Νομικός, Μιχαήλ Ε., Αποκατάσταση – Επανάχρηση ιστορικών κτιρίων και συνόλων, μεθοδολογία – Εφαρμογές, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 2004.
Πατιάς Π., Καρράς Γ., Σύγχρονες Φωτογραμμετρικές πρακτικές σε εφαρμογές Αρχιτεκτονικής και Αρχαιολογίας, Θεσσαλονίκη, 1985.
Πρακτικά Συνεδρίου ΚΕΔΑΚ – ΤΕΕ ΚΜ – ΣΑΤΜΒΕ: Σύγχρονες Μέθοδοι αποτύπωσης και τεκμηρίωσης μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, Εκδόσεις Σύλλογος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Βορείου Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, 1987.Α. Φωτίου – Χ. Πικριδάς, GPS και γεωδαιτικές εφαρμογές, Τόμος Β, εκδόσεις ΖΗΤΗ, 2012
Βαρβιτσίωτης Ι., Πολιτιστική Φωτογραμμετρία, εκδόσεις ΜΙΛΗΤΟΣ, 2005