Ειδικά θέματα αστικού περιβάλλοντος : ανασχεδιασμοί, αναπλάσεις

Γενικά

Περιεχόμενα μαθήματος

Η ύλη του μαθήματος στοχεύει να διαμορφώσει μια σύγχρονη πολιτική αστικών αναπλάσεων και τον ανασχεδιασμό αυτών, με συνολική θεώρηση των προβλημάτων του αστικού χώρου τόσο στον ελεύθερο δημόσιο (κοινόχρηστο) χώρο, όσο και ανασυγκρότηση και βελτίωση περιοχών πόλης με παρεμβάσεις στον δημόσιο, ιδιωτικό δομημένο και αδόμητο χώρο. Έχει σαν άξονα τη σχεδιαστική προσέγγιση που αφορά στην εξυγίανση και αναβάθμιση υποβαθμισμένων αστικών περιοχών, ιστορικών κέντρων πόλεων, παραδοσιακών περιοχών ενταγμένων σε αστικά κέντρα.
Σύντομη περιγραφή μαθήματος
• Η βελτίωση της λειτουργικότητας του αστικού χώρου
• Είδη αστικών αναπλάσεων
• Βελτίωση της αισθητικής του αστικού χώρου
• Προστασία του περιβάλλοντος, με ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας και εφαρμογή αρχών βιοκλιματικού  σχεδιασμού.
• Η βελτίωση της λειτουργικότητας του αστικού  χώρου, για την εξυπηρέτηση των σύγχρονων αναγκών των κατοίκων της πόλης
•  Η βελτίωση των στεγαστικών συνθηκών και η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών ευπαθών ομάδων πληθυσμού.
• Η οικονομία των κατασκευών μέσω κατάλληλων επιλογών σχεδιασμού και κατασκευαστικών μεθόδων.
• Η τήρηση  κατά τον σχεδιασμό ουσιαστικών συμμετοχικών διαδικασιών.
• Η ορθολογική διαχείριση του ελεύθερου δημόσιου χώρου  με εξασφάλιση συνεχούς και επαρκούς συντήρησης, καθαριότητας, ασφάλειας και ελέγχου οποιωνδήποτε μελλοντικών επεμβάσεων στο χώρο αυτό από άλλους φορείς.
Tο μάθημα περιλαμβάνει δύο ενότητες, τη θεωρητική η οποία καλύπτει το σκέλος της εμβάθυνσης στις έννοιες του αστικού σχεδιασμού καθώς και στις έννοιες της αστικής ανάλυσης. Παράλληλα γίνεται αναφορά σε παραδείγματα πολεοδομικών επεμβάσεων εξυγίανσης σε αστικά κέντρα σε διάφορες χώρες.
H δεύτερη ενότητα του μαθήματος περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη πρόταση αστικού σχεδιασμού πάνω σε ζητήματα αναβάθμισης, εξυγίανσης και βιώσιμης ανάπτυξης του αστικού χώρου, καθώς και της κυκλοφοριακής οργάνωσής του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις δυνατότητες διατήρησης, μέσα σε ένα πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης, του παραδοσιακού χαρακτήρα και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών παραδοσιακών περιοχών -κοινωνικά, ιστορικά, οικολογικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά- και πιό συγκεκριμένα του οικισμού που θα αποτελέσει και το πεδίο εφαρμογής της άσκησης.

Μαθησιακοί Στόχοι

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση:
• Να κατανοούν τα βασικά χαρακτηριστικά των στρατηγικών της ανάπλασης, και της ανάπτυξης των πόλεων και αναγνωρίζουν τις σύγχρονες τάσεις του τομέα.
• Για την προσέγγιση των θεωρητικών, τεχνικών και μεθοδολογικών προβλημάτων που παρουσιάζονται στη διαδικασία της πολεοδομικής επέμβασης
• Για την εξοικείωση με τις διάφορες τεχνικές ανάλυσης και σχεδιασμού μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του πολεοδομικού προγραμματισμού με στόχο μια ολοκληρωμένη πρόταση αστικού σχεδιασμού σε αστικά κέντρα.
• Να δίνει έμφαση και κατανόηση του τρόπου χρήσης προγραμματικών μεγεθών σε μία πολεοδομική επέμβαση και στο πώς αυτά επηρεάζουν το δομημένο περιβάλλον.

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο (Στην αίθουσα διδασκαλίας και στο εργαστήριο)

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Παρουσίαση διαλέξεων με χρήση Η/Υ σε PowerPoint στη θεωρία και στο εργαστήριο

Οργάνωση Διδασκαλίας

ΔραστηριότηταΦόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις13
Α/Π13
Εργαστηριακές ασκήσεις13
Προετοιμασία ασκήσεων13
Επίλυση ασκήσεων26
Αυτοτελής μελέτη39
Σύνολο117

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γλώσσα αξιολόγησης Ελληνική.
Θεωρητικό μέρος
Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Επίλυση Προβλημάτων
Κριτήρια αξιολόγησης: η επιτυχημένη επιλογή απάντησης και η επιτυχημένη επίλυση προβλημάτων

Εργαστηριακό μέρος
Εβδομαδιαία παρακολούθηση – υλοποίηση – παράδοση εργαστηριακών ασκήσεων .
Γραπτή αξιολόγηση

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

  1. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Α. (1984/2007), Πολεοδομικός Σχεδιασμός: Για Μία Βιώσιμη Ανάπτυξη του Χώρου (Αθήνα: Συμμετρία).
  2. 7. GEHL, J. (2010/2013) Ανθρώπινες Πόλεις, Αθήνα: MBike Events & Digital.
  3. 8. HALL, T (1998/2005) Αστική Γεωγραφία, Αθήνα: Κριτική.
  4. Γοσποδίνη Α. (2008), Διάλογοι για το Σχεδιασμό του Χώρου και την Ανάπτυξη, Αθήνα:Κριτική
  5. Γοσποδίνη Α. και Μπεριάτος Η. (2006), Τα Νέα Αστικά Τοπία και η Ελληνική Πόλη, Αθήνα: Κριτική
  6. Ανδρικοπούλου Ε., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ. και Πιτσιάβα Μ. (2014), Πόλη και Πολεοδομικές Πρακτικές για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, Αθήνα: Κριτική