Φυσικοί κίνδυνοι & Τεχνικά Έργα: Πρόληψη & Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών

Γενικά

• Κωδικός: 905
• Εξάμηνο: 9ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Ασκήσεις Πράξης (1) / Εργαστήριο (1)
• Μονάδες ECTS: 5

Περιεχόμενα μαθήματος

• Φυσικοί κίνδυνοι. Υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα και στον κόσμο.
• Βασικές έννοιες εκτίμησης και διαχείρισης φυσικών κινδύνων (επικινδυνότητα (hazard), διακινδύνευση (risk), τρωτότητα (συστημική, κατασκευαστική, οικονομική κλπ), ανθεκτικότητα/προσαρμοστικότητα (resilience).
• Η αλληλεπίδραση ανθρωπογενών επεμβάσεων στο περιβάλλον και φυσικών κινδύνων, διακινδύνευσης, τρωτότητας.
• Αρχές πρόληψης και διαχείρισης φυσικών καταστροφών. Αβεβαιότητα εκτιμήσεων.
• Έγκαιρη προειδοποίηση. Αρχές, εφαρμογή, περιορισμοί.
• Σύγχρονες Τεχνολογίες Γεωπληροφορικής στην πρόληψη & διαχείριση φυσικών καταστροφών με εφαρμογή τόσο στη συλλογή δεδομένων πεδίου και κοινή πρόσβαση/χρήση όσο και στη διάχυση πληροφοριών μέσω ιστού.
• Παραδείγματα εφαρμογής: Πρόληψη και διαχείριση καταστροφών από σεισμούς, πλημμύρες, άλλους γεωλογικούς/γεωτεχνικούς κινδύνους (κατολισθήσεις, καθιζήσεις, ρευστοποιήσεις), από ξηρασία, ερημοποίηση, εδαφική διάβρωση και από δασικές πυρκαγιές.

Περιεχόμενα εργαστηριακών ασκήσεων:
• Συλλογή, επεξεργασία και ερμηνεία δεδομένων πεδίου και τηλεπισκόπησης.
• Εφαρμογή μοντέλων εκτίμησης φυσικών κινδύνων και διακινδύνευσης.

Μαθησιακοί Στόχοι

Το μάθημα στοχεύει στην παροχή γνώσεων σχετικά με την πρόληψη και διαχείριση φυσικών κινδύνων.
Διασυνδέει γνώσεις των κεντρικών επιστημονικών περιοχών που καλύπτει το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (Γεωπληροφορική & Τοπογραφία) με βασικές έννοιες, αρχές, μεθοδολογίες και διαδικασίες που έχουν σχέση με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των φυσικών κινδύνων στα τεχνικά έργα και στην κοινωνία με έμφαση σε θέματα πρόληψης μέσω σχεδιασμού και διαχείρισης φυσικών καταστροφών.
Σκοπός είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων που δίνουν στους αποφοίτους, τη δυνατότητα συμμετοχής (αυτόνομα ή σε ομάδες έρευνας) σε έρευνες και δράσεις σχετικές με την πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών είτε στα πλαίσια σχεδιασμού τεχνικών έργων είτε ανεξάρτητα σε περιοχές με πιθανά προβλήματα.

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Λήψη αποφάσεων

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο (Στην αίθουσα διδασκαλίας και στο εργαστήριο)

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Εξειδικευμένα και δωρεάν λογισμικά (SAGA GIS & QGIS) για την ανάπτυξη εφαρμογών Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών για την εκτίμηση φυσικών κινδύνων καθώς και τη λήψη αποφάσεων για την πρόληψη και τη διαχείριση φυσικών καταστροφών.
• Λογισμικό τηλεπισκόπησης και οδηγός χρήσης και εφαρμογών του λογισμικού τηλεπισκόπησης στα Ελληνικά (pdf).
• Ηλεκτρονική πλατφόρμα μάθησης
• Ηλεκτρονική αλληλογραφία

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γλώσσα αξιολόγησης Ελληνική.
Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Επίλυση Προβλημάτων
Κριτήρια αξιολόγησης: η επιτυχημένη επιλογή απάντησης και η επιτυχημένη επίλυση προβλημάτων

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Ευθύμιος Λέκκας. Φυσικές & Τεχνολογικές Καταστροφές. Έκδοση: Τομέας Δυναμικής, Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας – Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος // Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. ISBN: 960-90329-0-7.
2. Papatheodorou Konstantinos. Flood Hazard Assessment. POLITEHNICA PRESS, University Politehnica Bucuresti, 2017. ISBN: 978-606-515-751-4.
3. Καλλιόπη Σαπουντζάκη, Μιράντα Δανδουλάκη. Κίνδυνοι και Καταστροφές. Έννοιες και Εργαλεία Αξιολόγησης, Προστασίας, Διαχείρισης. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Συγγράμματα. ISBN: 978-960-603-305-6. Copyright © ΣΕΑΒ, 2015.