Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων

Γενικά

• Κωδικός: 910
• Εξάμηνο: 9ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Επιστημονικής περιοχής και ανάπτυξης δεξιοτήτων
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Εργαστηριακές ασκήσεις (2)
• Μονάδες ECTS: 5
• Προαπαιτούμενα μαθήματα: (104) Τεχνικό – Τοπογραφικό Σχέδιο Ι, (206) Τεχνικό-Τοπογραφικό σχέδιο ΙΙ, (405) Πολεοδομικός Σχεδιασμός, (601) Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Ανοικτών Χώρων, (501) Γεωδαισία ΙV: Δορυφορική (GPS), (401) Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS I), (502) Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών II (GIS II)

Περιεχόμενα μαθήματος

Σκοπός: η απόκτηση ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ο/η απόφοιτος/η, για αυτοδύναμη, αλλά και ομαδική εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, προκειμένου : μπορεί να εφαρμόσει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, μπορεί να διαχωρίσει τις κατηγορίες των στερεών αποβλήτων με τις ανάλογες ιδιαιτερότητες τους, επιλέγει και εφαρμόζει μεθόδους συλλογής των, χρησιμοποιεί μεθοδολογίες διαχείρισης, γνωρίζει διαδικασίες ανακύκλωσης/ανάκτησης υλικών, έχει τη δυνατότητα χωροθέ­τησης χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) με τη χρήση GIS, εκπονεί ή/και συμμετέχει σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός ΧΥΤΑ
Στόχος : του μαθήματος είναι η απόκτηση βασικών γνώσεων για για θέματα που σχετίζονται με τη συλλογή, διαχείριση, επεξεργασία και ανακύκλωση των στερεών αποβλήτων, τη χωροθέτηση ΧΥΤΑ, ώστε ο/η απόφοιτος/η να συνεργάζεται με ευχέρεια με άλλες ειδικότητες
Περιγραφή μαθήματος:
Αναδρομή και υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση με τη διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων. Επισήμανση και διαφοροποίηση των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), από τους ΧΥΤΑ, το γενικότερο πλαίσιο και οι κατευθύνσεις πολιτικής στη χώρα μας. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Ορισμοί-έννοιες της διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Πηγές προέλευ­σης των στερεών αποβλήτων. Ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των στερεών αποβλήτων. Αστικά και ειδικά (μη επικίνδυνα, επικίνδυνα, νοσοκομειακά). Σκοπός και στόχοι της διαχείρισης. Στάδια διαχείρισης. Η διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων σε Ευρωπαϊκές πόλεις. Η οικονομική διάσταση της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Τεχνολογίες συλλογής, μεταφόρτωσης, μεταφο­ράς. Πληθυσμιακά δεδομένα και απόβλητα. Παράγοντες χωροθέτησης κάδων συλλογής απορριμμά­των σε αστικό περιβάλλον. Οχήματα συλλογής. Η συμβολή των GIS στη χωροθέτηση και για τον κα­θορισμό των βέλτιστων διαδρομών των απορριμματο­φόρων. Τεχνολογίες επεξεργασίας των απορ­ριμμάτων οικιακού τύπου. Μηχανική και βιολογική επεξεργασία. Καύση. Συγκριτική αξιο­λό­γηση. Ανακύκλωση-εναλλακτική διαχείριση. Διαλογή στην πηγή. Υγειονομική ταφή. Παράγοντες και μεθοδολογίες χωροθέτησης ΧΥΤΑ. Η συμβολή των GIS στη χωροθέτηση. Διαχείριση βιοαερίου και στραγγισμάτων, κομποστοποίηση. Μελλοντική ανάπλαση ΧΥΤΑ. Αρχές ορθολογικού Εθνικού σχε­δια­σμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων οικιακού τύπου. Χρηματοδοτικά μέσα και ΣΔΙΤ. Τεχνοοι­κονομική αξιολόγηση εναλλακτικών τεχνολογιών. Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ΧΥΤΑ

Περιεχόμενο διαλέξεων θεωρίας:
• Υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση με τη διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων. Οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), το πλαίσιο και οι κατευθύνσεις στη χώρα μας.
• Ορισμοί-έννοιες της διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Νομοθεσία για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων.
• Σκοπός και στόχοι της διαχείρισης. Πηγές προέλευσης. Ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των στερεών αποβλήτων. Αστικά και ειδικά (μη επικίνδυνα, επικίνδυνα, νοσοκομειακά)
• Στάδια διαχείρισης. Η διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων σε Ευρωπαϊκές πόλεις
• Η οικονομική διάσταση της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Τεχνολογίες συλλογής, μεταφόρτωσης, μεταφοράς.
• Πληθυσμιακά δεδομένα. Παράγοντες χωροθέτησης κάδων συλλογής απορριμμάτων σε αστικό περιβάλλον. Οχήματα συλλογής. Η συμβολή των GIS στη χωροθέτηση και για τον καθορισμό των βέλτιστων διαδρομών των απορριμματο­φόρων.
• Τεχνολογίες επεξεργασίας των απορριμμάτων οικιακού τύπου. Συγκριτική αξιολόγηση.
• Ανακύκλωση-εναλλακτική διαχείριση. Διαλογή στην πηγή.
• Υγειονομική ταφή. Παράγοντες και μεθοδολογίες χωροθέτησης ΧΥΤΑ. Η συμβολή των GIS στη χωροθέτηση. Διαχείριση βιοαερίου και στραγγισμάτων, κομποστοποίηση. Μελλοντική ανάπλαση ΧΥΤΑ.
• Αρχές ορθολογικού Εθνικού σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων οικιακού τύπου. Χρηματοδοτικά μέσα και ΣΔΙΤ. Τεχνοοικονομική αξιολόγηση εναλλακτικών τεχνολογιών.
• Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ΧΥΤΑ

Περιεχόμενα εργαστηριακών ασκήσεων.
Στο πλαίσιο του εργαστηριακού μέρους περιλαμβάνεται και η αναζήτηση πηγών των πρόσθετων δεδομένων που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση

Δεδομένα που θα χορηγούνται :
• ρυμοτομικό σχέδιο σε κλίμακα 1:1000 και τον/τους ΣΔ κατά περιοχές,
• κτηματογραφικό διάγραμμα ευρύτερης περιοχής σε κλίμακα 1:5000, σε επίπεδο ΟΤΑ

θα πρέπει να :
• εκτιμηθεί η μοναδιαία παραγωγή απορριμμάτων (ΜΠΑ) και ο ρυθμός παραγωγής απορριμ­μάτων (ΡΠΑ)
• χωροθετηθούν οι κάδοι στο ρυμοτομικό σχέδιο, ώστε να εξυπηρετούν τους κατοίκους
• οριστεί ο βέλτιστος αριθμός των απορριμματοφόρων εν κινήσει, που απαιτείται για τη συλλογή των απορριμμάτων από τους κάδους, αν όλα τα απορρίμματα συλλέγονται χωρίς κάδους διαλογής (δηλ. σε ένα κάδο).
• χαραχθούν οι βέλτιστες διαδρομές ανά όχημα
• χωροθετηθεί ΧΥΤΑ στην ευρύτερη περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη όμορα οικιστικά σύνολα, υδρογραφικό δίκτυο και ανάγλυφο εδάφους, ιδιοκτησιακό καθεστώς κλπ.
• συνταχθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ως προμελέτη.
• χωροθετηθούν αν κριθεί απαραίτητο σταθμοί μεταφόρτωσης.

θα πρέπει τα προαναφερόμενα να
• μελετηθούν για εναλλακτικά σενάρια, με διαλογή των αποβλήτων στην πηγή και επομένως κάδους συλλογής ανάλογα με το είδος.
• προκύψουν τεχνοοικονομικά συμπεράσματα.

Μαθησιακοί Στόχοι

Επίπεδο ταξινόμησης μαθησιακών αποτελεσμάτων 6
Περιγραφικός δείκτης επιπέδου 6.
Το μάθημα Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, εντάσσεται στα μαθήματα Επιστημονικής Περιοχής
Σκοπός της ύλης του μαθήματος είναι η απόκτηση ικανοτήτων που πρέπει να διαθέτει ο/η απόφοι­τος/η, για αυτοδύναμη, αλλά και ομαδική εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, προκειμένου να: μπορεί να εφαρμόσει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, μπορεί να διαχωρίσει τις κατηγορίες των στερεών αποβλήτων με τις ανάλογες ιδιαιτερότητες τους, επιλέγει και εφαρμόζει μεθόδους συλλογής των, χρησιμοποιεί μεθοδολογίες διαχείρισης, γνωρίζει διαδικασίες ανακύκλωσης/ανάκτησης υλικών, έχει τη δυνατότητα χωροθέτησης χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) με τη χρήση GIS, εκπονεί ή/και συμμετέχει σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός ΧΥΤΑ

Στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση βασικών γνώσεων για θέματα που σχετίζονται με τη συλλογή, διαχείριση, επεξεργασία και ανακύκλωση των στερεών αποβλήτων, τη χωροθέτηση ΧΥΤΑ, ώστε ο/η απόφοιτος/η να συνεργάζεται με ευχέρεια με άλλες ειδικότητες.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:
• εφαρμόζει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο
• διαχωρίσει τις κατηγορίες των στερεών αποβλήτων, με τις ανάλογες ιδιαιτερότητές τους (επικίνδυνα).
• επιλέγει τρόπους συλλογής και μεταφοράς των αστικών στερεών αποβλήτων, με τη χρήση GIS
• γνωρίζει μεθόδους διαχείρισης, επεξεργασίας και διάθεσης των αποβλήτων
• χωροθετεί ΧΥΤΑ με χρήση GIS.
• Εκπονεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραί­τη­των τεχνολογιών
• Λήψη αποφάσεων για την οικονομική συλλογή και μεταφορά των στερεών αποβλήτων.
• Ομαδική εργασία, είναι το αντικείμενο από τη φύση του.
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον με μεθόδους ανακύκλωσης και διάθεσης
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο
Εργαστήριο σε Η/Υ

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

Διδασκαλία με χρήση ηλεκτρονικών εποπτικών μέσων
Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω e-learning

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γλώσσα αξιολόγησης Ελληνική.
Στη θεωρία (70%): γραπτή εξέταση, με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης και επίλυση προβλημάτων. Σε κάθε ερώτηση αναγράφεται ο βαθμός.

Στο εργαστήριο (30%): Απαραίτητη η παράδοση των εργασιών, συνο­δευόμενες με τεχνικές εκθέσεις. Κάθε εργασία πρέπει να είναι προβιβάσιμη.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Tchobanoglous G., Kreith F., Εγχειρίδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων, εκδόσεις ΤΖΙΟΛΑ, 2018
2. Παναγιωτακόπουλος Δ., Βιώσιμη διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων, εκδόσεις ΖΥΓΟΣ, 2007
3. Σαββίδης Σ., Εμπλουτισμός στερεών αποβλήτων. Τεχνολογίες ανακύκλωσης., εκδόσεις Σεραφειμ Γ. Σαββίδης – S.G.S., 2007