Βιωσιμότητα και αστικό περιβάλλον. Ο ρόλος των μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής

Γενικά

• Κωδικός: 912
• Εξάμηνο: 9ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Επιστημονικής περιοχής και ανάπτυξης δεξιοτήτων
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Ασκήσεις Πράξης (2) / Εργαστηριακές Ασκήσεις ()
• Μονάδες ECTS: 5
• Προαπαιτούμενα μαθήματα: (405) Πολεοδομικός Σχεδιασμός, (701) Πράξεις Εφαρμογής

Περιεχόμενα μαθήματος

Σκοπός Να εξετάζονται θέματα που καθορίζουν εννοιολογικά τα ζητήματα της αστικής βιωσιμότητας προκειμένου να καθοριστούν οι απαιτήσεις για την ανάπτυξη ενός κατάλληλο σύνθετου δείκτη προσδιορισμού της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.

Στόχος Ο σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον και ο ρόλος των μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής για την λήψη αποφάσεων για παράγοντες της βιώσιμης ανάπτυξης των αστικών περιοχών

Σύντομη περιγραφή μαθήματος.
Η έννοια της βιώσιμης πόλης ενσωμάτωσε τους στόχους της περιβαλλοντικής προστασίας, της κοινωνικής ισότητας και της οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς να αμφισβητήσει το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης, και χωρίς κοινωνικά μεταρρυθμιστική πρόταση.  Έτσι, ο στόχος της ανταγωνιστικότητας της πόλης στην ελεύθερη παγκόσμια αγορά, κεντρικός άξονας στη ρητορική των προγραμμάτων ‘αστικής αναγέννησης’ στις πόλεις του κόσμου τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενσωματώνεται από το στόχο της αστικής βιωσιμότητας.

Η ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος, όσο και η ελκυστικότητα της εικόνας του, καθώς και οι ‘πράσινες’ στρατηγικές αστικής διαχείρισης, αναδεικνύονται σε στοιχείο οικονομικής βιωσιμότητας, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και δεν αντιβαίνουν σε αυτήν.
Οι πόλεις είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά διαφοροποιημένα περιβάλλοντα. Οι στρατηγικές της αστικής βιωσιμότητας εμπεριέχουν κοινωνικές και οικονομικές διαδικασίες και πολιτικές επιλογές και επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο διαφορετικούς ανθρώπους μέσα στο ανομοιογενές αστικό περιβάλλον.
Πιο συγκεκριμένα επιδιώκονται:
• Η Εννοιολογική προσέγγιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της αστικής βιωσιμότητας προκειμένου να θεσπιστούν απαιτήσεις και κριτήρια επιλογής των στοιχείων – δεικτών που συνθέτουν τον Δείκτη Ποιότητας Περιβάλλοντος.

• Η Μεθοδολογική προσέγγιση εκτίμησης Περιβαλλοντικής Αστικής Βιωσιμότητας. Επιλέγονται οι Δείκτες ως μεθοδολογικό εργαλείο αξιολόγησης της Περιβαλλοντικής και της Αστικής Βιωσιμότητας

Σημαντικό βάρος δίνεται στη σχεδιαστική σύνθεση των προτάσεων σε συγκεκριμένες χωρικές σχέσεις και μορφές με δεδομένο τον διεπιστημονικό χαρακτήρα του αντικειμένου. Επίσης επιδιώκεται να γίνουν κατανοητές τόσο οι διαφορετικές πτυχές όπως η κοινωνική, η οικονομική, η πολιτική, η τεχνική, κλπ. όσο και οι τρόποι συνέργειας και συμπληρωματικότητας που οδηγούν στη διατύπωση των τελικών προτάσεων, για βιώσιμες πόλεις.

Τέτοια θέματα μεταξύ άλλων είναι: ο ρόλος των δημόσιων και ιδιωτικών αστικών ακινήτων, το πλαίσιο της αστικής διακυβέρνησης και οι διαδικασίες διαβούλευσης, οι τεχνικές υποδομές και τα δίκτυα, οι κοινωνικές συγκρούσεις και αποκλεισμοί, οι διαδικασίες χρηματοδότησης, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η ανθεκτικότητα σε κρίσεις και φυσικές καταστροφές, κ.ά.

Μαθησιακοί Στόχοι

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση:
• έχουν εξασκηθεί στην χρήση των βασικών εργαλείων του πολεοδομικού σχεδιασμού στη πράξη
• κατανοούν την έννοια της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης
• αναγνωρίζουν την συνέχεια με υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού
• έχουν εξασκηθεί στην οργάνωση και παρουσίαση ολοκληρωμένων πολεοδομικών προτάσεων

• αναγνωρίζουν τις περιβαλλοντικές διαστάσεις του πολεοδομικού σχεδιασμού σε τοπικό περιφερειακό και πλανητικό επίπεδο
• αναγνωρίζουν τη συνέχεια του πολεοδομικού σχεδιασμού με υπερκείμενο επίπεδα χωρικού σχεδιασμού καθώς και με τον αστικό σχεδιασμό
– αναπτύξουν ικανότητες σύνθεσης πολυεπίπεδων στρατηγικών για το αστικό περιβάλλον

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο (Στην αίθουσα διδασκαλίας και στο εργαστήριο)

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Παρουσίαση διαλέξεων με χρήση Η/Υ σε PowerPoint στη θεωρία και στο εργαστήριο
• Σχεδιαστικό πρόγραμμα AutoCAD
• Ηλεκτρονική πλατφόρμα μάθησης e-learning
• Ηλεκτρονική αλληλογραφία

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Γλώσσα αξιολόγησης Ελληνική.
Θεωρητικό μέρος
Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Επίλυση Προβλημάτων
Κριτήρια αξιολόγησης: η επιτυχημένη επιλογή απάντησης και η επιτυχημένη επίλυση προβλημάτων

Εργαστηριακό μέρος
Εβδομαδιαία παρακολούθηση – υλοποίηση – παράδοση εργαστηριακών ασκήσεων .
Γραπτή αξιολόγηση

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Ε., ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ, Α., ΚΑΥΚΑΛΑΣ, Γ., ΠΙΤΣΙΑΒΑ-ΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, Μ. (2007/2014) Πόλη και Πολεοδομικές Πρακτικές: Για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, Αθήνα: Kριτική.
2. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Α. (1984/2007), Πολεοδομικός Σχεδιασμός: Για Μία Βιώσιμη Ανάπτυξη του Χώρου ,Αθήνα: Συμμετρία.
3. 7. GEHL, J. (2010/2013) Ανθρώπινες Πόλεις, Αθήνα: MBike Events & Digital
4. Γοσποδίνη Α. (2008), Διάλογοι για το Σχεδιασμό του Χώρου και την Ανάπτυξη, Κριτική.